Gebruikersverhalen
Onze oplossingen zijn toepasbaar in diverse gewassen, van bloemen tot hogedraadgroenten. Wilt u weten wat onze gebruikers ervan vinden en hoe zij met de PATS-technologie werken? Lees er alles over in hun testimonials hieronder!
PATS-C
caterpillars
Trap-Eye™
kleverige vallen
Bloemen
Groenten
Sierplanten
Buiten
Bac Orchideeën
Bij Bac Orchids komen innovatie en traditie samen in de teelt van Cymbidium. In dit interview vertelt Dico Bac, mede-eigenaar van Bac Orchids, hoe hun familiekwekerij een van de grootste uitdagingen in de orchideeënteelt aanpakt: de opogona-vlinder.
Bac Orchideeën
Orchideeën
Bij Bac Orchids komen innovatie en traditie samen in de teelt van Cymbidium. In dit interview vertelt Dico Bac, mede-eigenaar van Bac Orchids, hoe hun familiekwekerij een van de grootste uitdagingen in de orchideeënteelt aanpakt: de opogona-vlinder.
Na jarenlang te hebben gestreefd naar biologische teelt – zonder chemische bestrijdingsmiddelen – kampte de kwekerij met aanzienlijke verliezen, waarbij tot wel 25% van de gewassen werd beschadigd door plagen. Dankzij PATS-C hebben ze die schade nu drastisch verminderd en meer controle gekregen, terwijl ze trouw blijven aan hun duurzame aanpak.
"Vroeger konden we alleen maar gissen met uv-lichtvallen. Dankzij PATS-C kunnen we nu daadwerkelijk de cycli van nieuwe generaties zien, ze 's nachts monitoren en onze strategie nauwkeurig aanpassen. Dat is een echte meerwaarde voor ons."
Dankzij realtime monitoring en gedetailleerde inzichten kan Bac Orchids nu plagen voorspellen, biologische interventies zoals aaltjes optimaliseren en dichter bij hun visie komen van een volledig duurzame, veerkrachtige orchideeënteelt.
Video: Interview met Dico Bac
“Doing it the biological way is more effort, but I like the challenge. As long as we don’t get too much damage, PATS is helping me keep the infestation under control with a great monitoring system.”
Dico Bac
Mede-eigenaar
.png){kind=logo}
LG Flowers
Met 12 hectare verdeeld over vier kassen en een jaarlijkse productie van 95 miljoen gerbera's behoort LG Flowers tot de top van gerberakwekers in Nederland. Naast de sterke groei van het bedrijf in de afgelopen jaren, blijven er nieuwe uitdagingen ontstaan...
Een stap vooruit: LG Flowers detecteert ongedierte voordat het problemen veroorzaakt
LG Bloemen
Met 12 hectare verdeeld over vier kassen en een jaarlijkse productie van 95 miljoen gerbera's behoort LG Flowers tot de top van gerberaproducenten in Nederland. Naast de sterke groei van het bedrijf in de afgelopen jaren, blijven er nieuwe uitdagingen ontstaan. Dit is vooral duidelijk te zien aan de snelle ontwikkelingen in het gewasbeschermingslandschap. Plagen zoals de tomatenmot ( Chrysodeixis chalcites ) en de paprikamot ( Duponchelia fovealis ) hebben een grote impact op de gerberateelt. Niet alleen op het gewas zelf, maar ook op het biologisch evenwicht dat LG Flowers nastreeft.
"We doen er alles aan om plagen voor te blijven", zegt Martin de Bruijn , Hoofd Teelt bij LG Flowers. "Zodra motten binnenkomen, kan dat een domino-effect veroorzaken. Ze ondermijnen natuurlijke vijanden, waardoor het hele systeem uit balans raakt. Dan loop je maanden achter." LG Flowers werkt sinds 2021 met de PATS-C-oplossing. Vier jaar later is de PATS-C-monitoring bedrijfsbreed uitgerold. Daarnaast is een aanzienlijk deel van de kassen preventief afgeschermd met insectengaas, waar dat technisch mogelijk is. "Het monitoren van de interne populatie blijft essentieel", zegt Martin. "PATS-C geeft ons 24/7 inzicht en vooral: rust. We weten waar we aan toe zijn."
Foto 1. Martin de Bruijn, Hoofd Teelt bij LG Flowers, naast een van de PATS-C camera’s: “Met PATS-C lopen we altijd een stap voor op motten- en rupsenplagen.”
Deze continue stroom aan gegevens is ook nuttig voor Wouter Mooij, gewasbeschermingsadviseur: "Telers hebben vaak een vast tijdsbestek voor het uitvoeren van een behandeling. Meerdere keren per jaar zien we binnen drie dagen een scherpe verandering in mottenactiviteit. Als er halverwege de week een toename is en er een kans is om in het weekend te spuiten, kun je je strategie aanpassen en opschalen voordat de larven het voedingsstadium bereiken."
Martin vervolgt: "PATS-C detecteert de Τomato looper in een zeer vroeg stadium, vaak zelfs voordat er zichtbare schade optreedt. Ervaringen uit het verleden laten zien dat zo'n piek in mottenactiviteit snel wordt gevolgd door gewasschade. Door dit patroon te herkennen, kunnen we gericht biologisch ingrijpen tegen de eerste larven en verdere besmetting voorkomen."
Foto 2. De PATS-C camera houdt dag en nacht nauwlettend de activiteit van motten in de gaten.
Het bijhouden van acties wordt steeds belangrijker. Interventies worden direct vastgelegd in PATS-Kalendar, zodat teeltexperts en adviseurs kunnen bijhouden wat er wanneer is gedaan. De volgende stap is het voorspellen van risico's en het automatisch adviseren van het juiste interventiemoment.
"We zetten volledig in op digitalisering, preventie en biologische bestrijding", zegt Martin. " Het gaat erom dat we bij de eerste tekenen van druk kunnen ingrijpen, zodat we de balans in de kas kunnen behouden. Denk aan bankerplanten om natuurlijke vijanden op een stabiel niveau te houden, en aan technologie die ons helpt alert te blijven. Door deze tools te combineren, creëren we een systeem dat niet achteraf reageert, maar juist voorkomt dat het uit de hand loopt. Tegelijkertijd blijven we zoeken naar manieren om ons teeltsysteem nog slimmer te maken, met nieuwe technologieën die ons in staat stellen sneller en gerichter te handelen. Zo leggen we de lat steeds hoger."
Oudijk Gerbera
Het bedrijf gebruikt de PATS-C-oplossing al sinds de eerste versie in 2020. Sinds 2024 zijn beide kassen van het 7 hectare grote bedrijf volledig afgedekt met netten, wat de instroom van nieuwe volwassen motten effectief voorkomt. Het monitoren van de interne mottenpopulatie blijft echter cruciaal...
Oudijk Gerbera heeft volop geïnvesteerd in preventieve maatregelen tegen de tomatenrups
Gerbera
Het bedrijf gebruikt de PATS-C-oplossing al sinds de eerste versie in 2020. Sinds 2024 zijn beide kassen op het 7 hectare grote bedrijf volledig afgedekt met gaas, wat de instroom van nieuwe volwassen motten effectief voorkomt. Het monitoren van de interne mottenpopulatie blijft echter cruciaal. Daarom zal Oudijk vanaf 2025 het hele bedrijf monitoren met in totaal acht PATS-C-camera's.
Dirk-Jan Oudijk legt uit: "De tomatenrups is een complexe en zeer schadelijke plaag. Als ze eenmaal binnen zijn, is het extreem moeilijk om er weer vanaf te komen. Ze vereisen het hele seizoen door voortdurende aandacht en verstoren de biologische bestrijding aanzienlijk. Daarom moeten we nu nog alerter zijn: weten of de plaag volledig is uitgeroeid en direct kunnen ingrijpen als er toch een nieuwe mot binnensluipt."
De afgelopen jaren heeft het bedrijf ervaren hoe snel een tomatenlooperpopulatie kan escaleren. Dirk-Jan legt uit hoe PATS-C-data hier inzicht in gaven: "Vorig jaar zagen we op het PATS-C-dashboard hoe de generaties zich ontwikkelden in snel oplopende golven. Niet lang daarna zagen we de gevolgen in het gewas. Dat was voor mij het moment om me volledig in te zetten voor PATS-C. Een extra paar ogen en betere informatie zijn gewoon onmisbaar."
Foto 1: PATS-C installatie bij Oudijk Gerbera
Photo 2: Tomato Looper larva
De volgende stap is dat het systeem zowel Dirk-Jan als Erik Mooij, de vaste gewasbeschermingsadviseur van het bedrijf, direct waarschuwt wanneer de plaag wordt gedetecteerd. Daarnaast gaat PATS-C ook dienen als voorspellingstool en voorspellen wanneer de eerste larven worden verwacht. Met deze innovaties kunnen Dirk-Jan en Erik de tomatenrups nog effectiever beheren en proactief anticiperen op nieuwe bedreigingen.
Redwing
Bij Redwing Limited in Kenia brengt het kweken van delicate bloemen zoals lisianthus en geraniums voor vermeerdering een aantal uitdagingen met zich mee, met name de bestrijding van nachtelijke insectenplagen. Om dit aan te pakken, heeft het bedrijf PATS-C, een geavanceerd geautomatiseerd monitoringsysteem, geïntegreerd in hun ongediertebestrijdingsstrategie...
Redwing Limited: Monitoren. Actie. Evalueren. De Redwing Limited-manier naar slimmere en duurzamere ongediertebestrijding.
Voortplanting
Bij Redwing Limited in Kenia brengt het kweken van delicate bloemen zoals lisianthus en geraniums voor vermeerdering een aantal uitdagingen met zich mee, met name de bestrijding van nachtelijke insectenplagen. Om dit aan te pakken, heeft het bedrijf PATS-C, een geavanceerd geautomatiseerd monitoringsysteem, geïntegreerd in hun plaagbestrijdingsstrategie. PATS-C, geleverd door Real IPM, onderdeel van de Biobest Group, een gerenommeerde distributeur van plaagbestrijdingsoplossingen en hightech monitoringsystemen, is de afgelopen zes maanden operationeel geweest bij Redwing.
Simon Sayer , directeur bij Redwing, deelt zijn ervaring:
"Het systeem is heel eenvoudig te installeren. De technologie om bij te houden waar insecten zich in de kas bevinden en op welk tijdstip van de dag ze het meest actief zijn, is een enorme vooruitgang in gewasmonitoring. Bovendien stelt de mogelijkheid om het directe effect van interventie te visualiseren en in kaart te brengen, telers in staat om veel nauwkeuriger te zijn met het gebruik van chemicaliën en veel zekerder te zijn van biologische bestrijding."
Foto 1. Installatie van PATS-C bij Redwing in Kenia
PATS-C scant continu de kasomgeving en detecteert en volgt populaties plaaginsecten. Deze realtime gegevens worden vervolgens gepresenteerd via een intuïtief dashboard, waardoor telers de activiteitspatronen van insecten kunnen volgen en snel weloverwogen beslissingen kunnen nemen. De nauwkeurigheid van het systeem helpt niet alleen bij tijdige interventies, maar ondersteunt ook de vermindering van chemische input, wat een duurzamere aanpak van plaagbestrijding bevordert.
Voortbouwend op de mogelijkheden van PATS-C, breidt de introductie van de PATS-Kalendar de toolkit van de teler verder uit. Dit digitale logboek maakt het mogelijk om alle plaagbestrijdingsacties nauwkeurig vast te leggen en direct te koppelen aan waargenomen plaagdruk. Door interventies en hun resultaten te documenteren, kunnen telers de effectiviteit van hun strategieën evalueren, hun aanpak verfijnen en plannen maken voor de toekomst.
Photo 2. Visible effect after crop protection: moth activity dropped by 50% in the following generation.
Acties met meer vertrouwen uitvoeren. De synergie tussen de realtime monitoring van PATS-C en de gedetailleerde registratie van PATS-Kalendar stelt telers in staat om over te stappen van reactieve naar proactieve plaagbestrijding.
De samenwerking tussen Redwing, PATS en Real IPM illustreert het potentieel van de integratie van geavanceerde technologie in traditionele landbouwpraktijken. Door dergelijke innovaties te omarmen, kunnen telers een nauwkeurigere, efficiëntere en duurzamere gewasbescherming realiseren, waarmee zowel de gezondheid van hun gewassen als de duurzaamheid van hun landbouwpraktijken worden gewaarborgd.
Na de gewaswisseling van juli vorig jaar bleef de plaagdruk van de Duponchelia -mot aanhouden, ondanks onze grondige kasreiniging en strikte hygiënemaatregelen vóór het planten. Het PATS-C-systeem identificeerde de vluchten van volwassen motten kort na het planten snel, wat leidde tot een gestage toename van de plaagdruk die tot vandaag (begin september) aanhoudt.
"[Met PATS-C] konden we de rupsen volledig bestrijden met biologische bestrijding.
Dus met minder middelengebruik dan voorgaande jaren en zonder noemenswaardige gewasschade."
"Zodra we dit jaar de eerste tomatenrups zagen met behulp van de gegevens van het PATS-C systeem, hebben we een gesprek belegd met onze gewasbeschermingsadviseur om onze bestrijding te plannen. Dankzij de monitoring konden we drie weken eerder beginnen, omdat we duidelijk konden voorspellen wanneer de rupsenfase zou beginnen."
_edited.jpg)
Nini
Bij rozenkweker Nini, onderdeel van Herburg in Naivasha, Kenia, wordt het PATS-C-systeem gebruikt om de valse fruitmot (FCM) te monitoren. Twee kassen op de 60 hectare grote kwekerij zijn nu uitgerust met de geautomatiseerde camera's als onderdeel van een project om de vroege detectie te verbeteren...
Nieuwe manieren verkennen om de valse fruitmot in Nini te monitoren
Rose
Bij rozenkwekerij Nini, onderdeel van Herburg in Naivasha, Kenia, wordt het PATS-C-systeem gebruikt om de valse fruitmot (FCM) te monitoren. Twee kassen op de 60 hectare grote kwekerij zijn nu uitgerust met de geautomatiseerde camera's als onderdeel van een project om de vroege detectie te verbeteren.
"Voor ons als telers was de mot nooit een groot probleem", legt Philippe Veys van Nini uit. " Er was nauwelijks zichtbare schade, dus er werd nooit veel aandacht aan besteed totdat de EU de regelgeving aanscherpte. Nu zijn de risico's op onderscheppingen van zendingen en zelfs marktsluitingen aanzienlijk toegenomen... Dus het begrijpen en bestrijden van de mot begint met goede monitoring."
Vroege resultaten
De eerste resultaten zijn veelbelovend. "We zijn nog maar net begonnen, maar we zien nu al dat het werkt. We zien wat we in het echt zien, terug in de output van het systeem. De volgende stap is om te bepalen of het systeem ook drukverhogingen kan voorspellen, waardoor er eerder ingegrepen kan worden."
.jpg)
Vooruitkijken
Schaalvergroting blijft de grote vraag, maar de potentie is duidelijk. "Als het werkt voor FCM, kan het misschien ook werken voor andere plagen of ziekten – of het nu met vaste camera's of misschien drones is. Dat valt nog te bezien. Maar we zijn ervan overtuigd dat bepaalde toepassingen zeker zullen slagen."
Philippe Veys
Foto: Het team van Nini en PATS samen in de kas
Wil je het volledige verhaal lezen over Nini’s traject met PATS-C? Lees het artikel
Jansen Paprika
Marvin Koot, technisch gewasbeschermingsspecialist bij Biobest Nederland, is al jaren adviseur bij Jansen Paprika. Jansen Paprika, gevestigd in Andijk, teelt maar liefst 25 hectare rode en gele paprika's.
Rupsen bestrijden zonder chemische bestrijding bij Jansen Paprika
Paprika
Marvin Koot, technisch gewasbeschermingsspecialist bij Biobest Nederland, is al jaren adviseur bij Jansen Paprika. Jansen Paprika, gevestigd in Andijk, teelt maar liefst 25 hectare rode en gele paprika's. Het bedrijf is lid van Growers United en Planet Proof-gecertificeerd.
Samen met Ron Jansen, mede-eigenaar van Jansen Paprika, is Marvin de uitdaging aangegaan om in het seizoen 2023 zo min mogelijk chemische gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken. En met succes. Dit is mede te danken aan de inzet van de PATS-C-oplossing. Het systeem is ingezet in de strijd tegen de tomatenrups ( Chrysodeixis chalcites ), een bekende plaag in paprika. De rupsen van deze mot kunnen snel en omvangrijk schade aanrichten in het gewas. PATS-C herkent en telt verschillende soorten motten en houdt zo nauwkeurig de activiteit en plaagontwikkeling bij. Dit maakt het mogelijk om direct te reageren op dreigende plagen.
Biobest is leverancier van Kwekerij Jansen Paprika
(foto door Biobest Nederland)
De rups van de tomatenrups kan aanzienlijke schade aanrichten in paprika's.
Begin 2023 was Ron zeer geïnteresseerd in de oplossingen van PATS, met name PATS-C. In de jaren daarvoor had het bedrijf regelmatig last van de Turkse mot. Soms leidde dit tot aanzienlijke schade, veroorzaakt door de rupsen. Begin vorig seizoen installeerde hij dit systeem op een perceel van 6 hectare.
De ervaringen van Ron Jansen zijn zeer positief: “Op deze locatie konden we de rupsen volledig biologisch bestrijden.”
Grafiek: Het PATS-C-dashboard toont de vliegactiviteit van de Turkse mot
“Dus met minder middelen vergeleken met voorgaande jaren en zonder noemenswaardige gewasschade.” Dankzij het monitoringsysteem kon Ron de juiste momenten in het seizoen kiezen om Bt ( Bacillus thuringiensis ), een biologisch middel tegen rupsen, toe te passen.
Op basis van de grafiek in het PATS-C dashboard waren drie periodes te zien waarin de activiteit van volwassen motten toenam: half juni, half juli en half augustus. Op die momenten vlogen de volwassen motten van buitenaf de kas in. Kort nadat deze pieken in plaagactiviteit waren gedetecteerd, werd een Bt-behandeling toegepast.
Door deze precieze timing kwamen de rupsen direct na het eistadium in direct contact met het product en konden ze zich niet tot motten ontwikkelen. Hierdoor was de schade door vraat van de gewassen minimaal en werden nieuwe generaties van de plaag vroegtijdig uitgeroeid.
Ook het komende seizoen willen Ron en Marvin de rupsen onder controle houden zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Met behulp van het PATS-C-systeem wordt dat opnieuw een fluitje van een cent. En niet alleen de Turkse mot wordt gemonitord – ook andere mottensoorten ontsnappen niet aan de 'ogen' van PATS-C. Bijvoorbeeld de Duponchelia-mot, die bij hoge populaties ook een probleem kan vormen in de paprikateelt.
Foto: PATS-C bij Jansen Paprika BV
.png)
Vink Sion
Bij paprikateler Vink Sion in Friesland levert een combinatie van biologische bestrijding en geautomatiseerde monitoring veelbelovende resultaten op tegen een van de meest hardnekkige kasplagen: de tomatenrups (Chrysodeixis chalcites).
Vink Sion: Slimmer monitoren en biologische bestrijding tegen de tomatenrups
Paprika
Bij Vink Sion, een paprikateler in Friesland, levert een combinatie van biologische bestrijding en geautomatiseerde monitoring veelbelovende resultaten op tegen een van de meest hardnekkige kasplagen: de tomatenrups ( Chrysodeixis chalcites ). In nauwe samenwerking met retailprogramma's zoals Bakker Barendrecht en Beter voor Natuur & Boer van Albert Heijn, heeft het bedrijf duurzame praktijken omarmd die de biodiversiteit ondersteunen en het gebruik van chemicaliën verminderen.
Om die missie kracht bij te zetten, heeft Vink Sion een dubbele strategie uitgeprobeerd: het uitzetten van Trichogramma-wespen om motteneieren te parasiteren en het inzetten van PATS-C om de mottenactiviteit in realtime te volgen. Het doel is om eerder, nauwkeuriger en met meer zekerheid te kunnen handelen.
Biologische bestrijding met back -up
De eerste stap in de aanpak is het uitzetten van Trichogramma brassicae langs de gewasranden en onder kwetsbare omstandigheden, met name in kassen met een hoge plaagdruk. Dit jaar werden twee van de drie kasblokken preventief behandeld.
Foto: Jaap Vink met paprika
" Vroeger hingen we vangplaten op en hoopten op het beste", herinnert teeltmanager Albert van der Ziel zich. " Nu zetten we eerst de Trichogramma uit, en het PATS-C-systeem bevestigt dat het werkt ."
In 2024 werd het verschil kristalhelder. Uit de PATS-C-gegevens bleek dat het team duidelijk minder tomatenrupsen kon zien in de blokken waar Trichogramma was toegepast in vergelijking met de onbehandelde controle.
" Die bevestiging is veel waard", zegt Albert. " Je ziet de data die je strategie ondersteunen. Dat schept vertrouwen. "
Een verschuiving in scouting en besluitvorming
Nu PATS-C nachtvluchten in de gaten houdt, hoeft het team niet langer alleen op vangplaten of verkenning overdag te vertrouwen.
" Vroeger misten we veel. Nu, als we geen activiteit in de data zien, weten we dat we niet intensief hoeven te scouten in dat blok. Dat is nieuw voor ons, en het helpt echt", zegt Albert.
Ook andere mottensoorten, zoals Duponchelia, worden nu in het systeem aangetroffen. Hierdoor kan het team gerichter op zoek gaan naar verschillende nuttige insecten.
"PATS-C kan onderscheid maken tussen mottensoorten op basis van grootte en vorm. Dat vertelt ons welke biologische middelen we mogelijk moeten inzetten."
Foto: Cotesia als natuurlijke vijand van de tomatenrups in paprika
Van demo tot dagelijks gebruik
Vink Sion kwam PATS-C voor het eerst tegen tijdens een demo en besloot het een kans te geven. Eigenaar Jaap Vink had het systeem gezien, maar was pas helemaal overtuigd toen Albert aandrong op installatie en het testen van de waarde ervan.
" In het begin wisten we niet precies wat we zagen", zegt Albert. " Maar na slechts één seizoen beseften we de waarde ervan. We zijn het systeem steeds meer gaan vertrouwen. "
Het telersteam werkt nu aan het uitbreiden van het gebruik van zowel PATS-C als Trichogramma. De volgende stap is het nauwer koppelen van de gegevens aan behandelschema's en het opschalen van de aanpak naar andere kassen.
Duurzame vooruitgang, ondersteund door data
De tomatenrups blijft een hardnekkige plaag in veel gewassen. Maar met tools zoals PATS-C zien telers zoals Vink Sion dat geautomatiseerde data en biologische oplossingen niet alleen naast elkaar bestaan, maar elkaar versterken.
" Het gaat niet meer alleen om reageren. We zien dingen eerder en doen minder", zegt Albert. "En als je dat in de cijfers ziet, geeft dat je het vertrouwen om door te gaan. "
Albert van der Zei, Gewasmanager
Vink Sion
Foto: PATS-C in de kas
The Westland
Kwekerij het Westland start in januari 2024 met een grootschalige veldproef voor biologische bestrijding van rupsen in paprika. De tomatenrups en Tuta absoluta veroorzaken aanzienlijke economische schade in de paprikateelt. Met het verdwijnen van chemische middelen is het belangrijk om de mogelijkheden van biologische bestrijding optimaal te benutten...
Het Westland
Paprika
Samenwerking Royal Brinkman, PATS en Agrobío:
Biologische rupsbestrijding bij Kwekerij het Westland
Kwekerij het Westland start in januari 2024 met een grootschalige veldproef voor biologische bestrijding van rupsen in paprika. De tomatenrups en Tuta absoluta veroorzaken aanzienlijke economische schade in de paprikateelt. Met het verdwijnen van chemische middelen is het belangrijk om de mogelijkheden van biologische bestrijding optimaal te benutten. De veldproef draait om detectie met het PATS-C mottendetectiesysteem in combinatie met de inzet van de sluipwesp Trichogramma achaeae als biologische oplossing.
De praktijkproef bij Kwekerij het Westland in Nederland vergelijkt twee afdelingen.
Eén afdeling waar signalering door PATS-C wordt gecombineerd met het gebruik van TRICHOcontrol (de sluipwesp Trichogramma achaeae ) en een tweede afdeling in combinatie met traditionele gewasbeschermingsmiddelen. Hoe sneller de eerste signalering vanuit de tomatenrups plaatsvindt en hoe beter de verspreiding van TRICHOcontrol is, hoe beter en sneller de rupsenbestrijding zal werken.
Digitale gegevensverzameling
Motten leggen eitjes waaruit rupsen ontstaan die blad- en vruchtschade veroorzaken. Met het elimineren van chemische middelen is het belangrijk om motten eerder te detecteren. Dit is mogelijk met het PATS-C automatische detectiesysteem. Telers hebben eerder zicht op motten en kunnen eerder actie ondernemen, voordat de plaag uit de hand loopt. De technologie omvat de eenvoudige montage van een PATS-C detectiesysteem aan het kasframe. Detectie vindt 's nachts plaats, wanneer de motten actief zijn, en worden vastgelegd door de camera. Door te koppelen aan een dataregistratietechniek krijgt de teler 's ochtends een overzicht van de aanwezigheid van motten en de ontwikkeling van plaagdruk, via duidelijke grafieken in zijn dashboard. Herkenning in een vroeg stadium wordt mogelijk, wat cruciaal is voor direct ingrijpen bij de eerste plaagdruk. PATS-C is een automatisch detectiesysteem voor alle mottensoorten, waaronder niet alleen de tomatenmot ( Chrysodeixis ) en de Tuta absoluta, maar ook Duponchelia , Opogona ( bananenmot ) en bladrollers. Het voordeel is dat het de teler een sneller en efficiënter detectiesysteem biedt in vergelijking met het gebruik van feromoonvallen of vanglampen. Gebruikers noemen ook het voordeel dat ze meer te weten komen over het gedrag van motten (wanneer ze actief zijn) en welk effect een gewasbeschermingsmiddel heeft op de populatie. Adviseurs kunnen de plaagdruk ook op afstand monitoren.
Trichogramma
Een goede biologische oplossing voor rupsenbestrijding was in het verleden niet beschikbaar. Bij de sluipwesp Trichogramma achaeae was het moeilijk om een goede parasitering van motteneieren te bereiken. Agrobío's nieuwe TRICHOcontrol is een productvariant waarvan de poppen zeer snel en gedoseerd uitkomen. Nu is dit 3-14 dagen, waar dit voorheen 10-14 dagen was. Een parasiteringspercentage van bijna 100% wordt gerealiseerd. Gecombineerd met PATS-C-signalering van
de allereerste mot en meteen beginnend met Trichogramma , de verwachtingen voor deze proef zijn hooggespannen .
Kwekerij Het Westland in Naaldwijk heeft sinds mei 2023 ervaring opgedaan met PATS-C.
Chris Bos: "Met PATS-C hebben we de aanwezigheid van tomatenrupsen heel goed gesignaleerd, terwijl ik destijds geen volwassen exemplaren in de vallen aantrof. Deze inzichten helpen me om nog sneller en adequater te reageren op plaagdruk. We hebben vorig seizoen al wat geëxperimenteerd met TRICHOcontrol en we hebben gezien dat Trichogramma ook in hoger groeiende gewassen zoals paprika een goede parasitering geeft, maar in het begin was de plaagdruk al te hoog. Volgend seizoen starten we daarom met deze grotere praktijkproef vanaf de start van de nieuwe teelt."
_.jpg)
Breugem Horticulture
Dit is het tweede seizoen dat Breugem Horticulture, een Nederlandse tomatenkweker, met het PATS-C systeem werkt. In 2024 besloot Sebastiaan Breugem deze oplossing te implementeren om de belangrijkste mottenplagen in zijn teelt bedrijfsbreed automatisch te monitoren. Het doel? Een gewasbeschermingsstrategie gebaseerd op concrete feiten...
"In plaats van voortdurend achter de feiten aan te lopen, zit ik nu zelf aan het stuur en kan ik zelf de controle nemen."
Breugem Horticulture
Dit is het tweede seizoen dat Breugem Horticulture, een Nederlandse tomatenkweker, met het PATS-C systeem werkt. In 2024 besloot Sebastiaan Breugem deze oplossing te implementeren om de belangrijkste mottenplagen in zijn teelt bedrijfsbreed automatisch te monitoren. Het doel? Een gewasbeschermingsstrategie gebaseerd op concrete feiten.
Een van de plagen waar het team mee te maken krijgt, is de tomatenrups. Deze plaag vormt een dubbele bedreiging: naast bladschade kunnen de rupsen tomaten rechtstreeks aantasten, waardoor ze onverkoopbaar worden. Door de afnemende beschikbaarheid van pesticiden neemt het risico op plagenuitbraken, en daarmee de economische schade, toe. Dit onderstreept het belang van preventief en strategisch handelen. Daarom zet Breugem Horticulture steeds vaker in op biologische gewasbeschermingsmiddelen.
Om biologische middelen effectief te laten zijn, is een precieze timing van de toepassing cruciaal. Bacteriepreparaten zijn bijvoorbeeld zeer effectief tegen rupsen, maar alleen als de rupsen het product in een vroeg stadium van hun levenscyclus opnemen.
Foto: Schade veroorzaakt door de tomatenrups
PATS-C bewijst zijn waarde
Gelukkig bleek de plaagdruk in 2024 beheersbaar. Sebastiaan's observaties in het gewas werden bevestigd door de gegevens van het PATS-C dashboard. Dit overtuigde hem van de betrouwbaarheid van het systeem. In 2025 wil Breugem Horticulture een nog proactievere aanpak hanteren, ondersteund door de inzichten van PATS-C. Informatie en meldingen van het systeem zullen de basis vormen voor aanvullende gewasinspecties, waarna de gewasbeschermingsstrategie op hun behoeften wordt afgestemd. In de nabije toekomst kijkt het bedrijf er ook naar uit om te profiteren van de geautomatiseerde voorspellingen van PATS-C, waardoor ze nog sneller kunnen reageren op plaagontwikkelingen.
Een toekomstgericht familiebedrijf
Breugem Horticulture, gevestigd in Bleiswijk, Zuid-Holland, is een innovatief familiebedrijf dat tomaten teelt op zes hectare. Het bedrijf onderscheidt zich door actief te investeren in nieuwe technologieën en duurzame initiatieven. Binnenkort wordt een gezamenlijk aardwarmteproject afgerond om de kassen te verwarmen en wordt de mogelijkheid onderzocht om CO2 af te vangen en te gebruiken voor de teelt.
Dit omvat ook de implementatie van digitale scouting. Naast het gebruik van PATS-C voor het monitoren van grotere plagen zoals motten, is het bedrijf in 2024 begonnen met het gebruik van een scouting-app om andere plagen, zoals witte vlieg, te detecteren. Hierdoor kan de verantwoordelijke medewerker zijn werkuren effectiever benutten: er wordt minder tijd besteed aan het verzamelen van gegevens en meer tijd aan het analyseren en optimaliseren van gewasbescherming.
Deze aanpak stelt Breugem in staat om tijdig en beter geïnformeerde beslissingen te nemen. Bovendien vereenvoudigen de geautomatiseerde processen de arbeidsplanning, waardoor medewerkers worden ingezet waar ze het hardst nodig zijn.
Sebastiaan Breugem
Alvonto
Met meer dan 60 hectare tomatenteelt op drie Nederlandse locaties is Alvonto altijd op zoek naar manieren om de kwaliteit en duurzaamheid te verbeteren. Op hun locatie in Dinteloord testte tomatenspecialist Tobias Wieman PATS-Vinder, onze nieuwe AI-gebaseerde tool voor plaagvoorspelling, om interventies nauwkeuriger te timen...
Alvonto
Tomaat
Met meer dan 60 hectare tomatenteelt op drie Nederlandse locaties is Alvonto altijd op zoek naar manieren om de kwaliteit en duurzaamheid te verbeteren. Op hun locatie in Dinteloord testte tomatenspecialist Tobias Wieman PATS-Vinder, onze nieuwe AI-gebaseerde tool voor plaagvoorspelling, om interventies nauwkeuriger te timen.
Het resultaat? Eerdere en effectievere bestrijding van rupsen, minder chemische behandelingen en een beter biologisch evenwicht.
Foto: Tobias installeert PATS-C in de kas
Wil je het volledige verhaal over Alvonto's reis met PATS-C? Lees het artikel van Onder Glass.
Tobias Wieman, Gewasspecialist
Alvonto
Hortipower
Hortipower is a Belgian grower of plum tomatoes and affiliated with Coöperatie Hoogstraten. The company has been working with the PATS-C system for 2 seasons now...
Hortipower
Tomaat
Hortipower is een Belgische teler van pruimtomaten en aangesloten bij Coöperatie Hoogstraten. Het bedrijf werkt nu twee seizoenen met het PATS-C systeem.
Dit seizoen zijn we in januari met de teelt begonnen. Tegelijkertijd zijn we begonnen met het monitoren met PATS-C. Eerdere detectie van Tuta absoluta en tomatenrupsen is zeker nuttig. Het ondersteunt ons IPM-programma omdat het ons alerter maakt, naast de wekelijkse verkenning die we al doen. We weten nu waar we op moeten letten en wanneer, waardoor we gerichter kunnen zoeken naar potentiële hotspots voor Tuta absoluta.
Tuta absoluta komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en is tegenwoordig wijdverspreid aanwezig in tomatenteelten in Europa en andere continenten. Wanneer de plant in de kas aanwezig is, kan het 4 tot 6 weken duren voordat er gewasschade zichtbaar is. Met deze oplossing zijn we sneller op de hoogte van een plaag. Doordat we de volwassen exemplaren vanaf het begin zien, kunnen we zeer snel ingrijpen en de ontwikkeling van de plaag in een vroeg stadium stoppen. Dit betekent minder interventies, wat ons bespaart op spuitrondes en de bijbehorende kosten. Omdat PATS-C de plaagactiviteit elke nacht monitort, kunnen we via het dagelijks bijgewerkte dashboard ook het effect van elke interventie op de populatie volgen.
PATS-C is voor mij als gewasmanager nuttig, omdat we minder arbeid hoeven te besteden aan het verkennen van de plaag en we tijdig kunnen ingrijpen bij plagen.
Astrid Sneyders, Crop Manager
Hortipower (Tomeco)
Rani Mertens, onderzoeker
Onderzoekscentrum Hoogstraten (PCH)
Bosch Komkommers
Bij Bosch Komkommers in Berkel en Rodenrijs is Daan van den Bosch verantwoordelijk voor de gewasbescherming. In het voorjaar van 2024 besluit hij iets nieuws te proberen: PATS-C. Dit is een geavanceerd camerasysteem dat 's nachts motten in de gaten houdt, met name de tomatenmot (Chrysodeixis chalcites)...
Vooruitblik in de kas: Bosch Komkommers gaat voluit voor PATS-C
Bosch Komkommers
Bij Bosch Komkommers in Berkel en Rodenrijs is Daan van den Bosch verantwoordelijk voor de gewasbescherming. In het voorjaar van 2024 besluit hij iets nieuws te proberen: PATS-C. Dit is een geavanceerd camerasysteem dat 's nachts motten in de gaten houdt, met name de tomatenmot (Chrysodeixis chalcites). Geen overbodige luxe, want deze plaag kan in de komkommerteelt ernstige schade aanrichten. In eerste instantie worden alleen de bladeren aangevreten, maar met toenemende druk worden ook jonge vruchten aangetast, waardoor ze onverkoopbaar worden.
Daan is gewend om scherp te letten op tekenen van plaagdruk. Maar rupsen zijn pas zichtbaar als het al te laat is. Hij weet dat timing cruciaal is bij biologische gewasbescherming. Met middelen zoals Bt ( Bacillus thuringiensis ) en sluipwespen kun je effectief zijn, maar alleen als je precies weet wanneer de rupsen uitkomen. Hoe jonger ze zijn, hoe beter de behandeling werkt. Ingrepen in een later stadium zijn minder ideaal en kunnen schadelijk zijn voor nuttige insecten in de kas.
Vanaf het allereerste moment dat PATS-C in de eerste kas draait, merkt Daan het verschil. Terwijl hij zelf nog niets ziet, detecteert het systeem al de activiteit van volwassen motten. Wat hem echt overtuigt, is dat hij en PATS samen met het systeem, op basis van vliegactiviteitsgegevens, met een nauwkeurigheid van slechts twee dagen voorspellen wanneer de eerste jonge rupsen verschijnen. En de voorspelling klopt. Gewapend met die kennis inspecteert Daan geselecteerde planten en ja hoor: piepkleine rupsjes, net op tijd gevonden. Hij kan direct de juiste biologische middelen inzetten.
Naarmate het seizoen vordert, krijgt Daan steeds meer vertrouwen in de inzichten van PATS-C. Hij leert de data te lezen, begrijpt de patronen en merkt dat hij veel preciezer kan handelen. De twee kassen, elk twee hectare groot, blijken biologisch gezien heel verschillend te functioneren. Het zijn eigenlijk twee aparte ecosystemen, waardoor aparte monitoring essentieel is. Daarom besluit Daan dat beide kassen begin 2025 permanent worden uitgerust met een PATS-C-systeem.
"Het geeft rust", zegt hij. "Ik weet nu veel sneller wat ik kan verwachten. En ik hoef niet meer zo op mijn onderbuikgevoel af te gaan."
Elke avond en nacht monitort PATS-C de mottenactiviteit. Zodra de eerste motten worden gesignaleerd, begint Daan met aftellen: ruim tien dagen later kunnen de eerste rupsen verschijnen. Dankzij deze voorspelbaarheid kan hij zijn gewasbescherming optimaliseren, preventiever te werk gaan en tegelijkertijd het biologische evenwicht behouden.
Ondertussen werkt PATS aan een geautomatiseerd aanbevelingsmodel, zodat telers in de nabije toekomst nog eenvoudiger kunnen inspelen op inzichten en uiteindelijk minder ervaring of giswerk nodig hebben.
Een toekomst waarin precisie en duurzaamheid hand in hand gaan. Voor Daan is die toekomst al begonnen.
Foto 1. Tomatenrups succesvol bestreden met een Bt-toepassing
Foto 2. Kleinste rupsen gevonden na de indicatie van PATS-C.
Foto 3. PATS-C in de kas van Bosch Komkommers
Nu we de bevolkingsontwikkeling kunnen volgen, gebruiken we het dashboard ook om de effectiviteit van onze behandelingen te evalueren. Op basis van de bevindingen passen we onze strategie aan.
"With the dashboard I can easily track the first presence and population development of the Tomato looper pest. PATS-C is a solid addition to our scouting program.”
"Now that we know precisely which hours the adult moths are most active during the night, we have changed the time of application with our misting system (LVM)."
Lans Group
Lans is een van de toonaangevende tomatenproducenten van Nederland en exploiteert zeven hightechlocaties met een totale teeltoppervlakte van 88 hectare. Lans, opgericht in 1976, is uitgegroeid tot een modern en innovatief familiebedrijf dat continu investeert in nieuwe technologieën en duurzame teeltmethoden.
Lans Group
Tomaat
Lans is een van de toonaangevende tomatenproducenten van Nederland en exploiteert zeven hightechlocaties met een totale teeltoppervlakte van 88 hectare. Lans, opgericht in 1976, is uitgegroeid tot een modern en innovatief familiebedrijf dat continu investeert in nieuwe technologieën en duurzame teeltmethoden.
Om de gewasmonitoring te verbeteren, introduceerde Lans het PATS Trap-Eye-systeem, een geautomatiseerde cameragebaseerde oplossing voor het monitoren van vangplaten. Elke Trap-Eye-unit fotografeert vangplaten meerdere keren per week, waarbij AI-software plaagsoorten zoals witte vlieg, trips en motten analyseert en identificeert.
"Met dit systeem heb ik minder mensen nodig voor de scouting. Het werkt goed en we gaan het over het hele bedrijf uitrollen." – Vincent van der Lans , tomatenkweker
Door het scoutingproces te digitaliseren, vermindert Lans de afhankelijkheid van handmatige arbeid en verkrijgt het gestandaardiseerde, betrouwbare gegevens voor ongediertebestrijding.
Foto: Trap-Eye wordt gescand via de Vinder-app
Arbeidskrachten verminderen, consistentie verbeteren
Traditioneel scouten vereist een groot team om vangplaten te controleren en de resultaten handmatig vast te leggen. Met Trap-Eye bespaart Lans aanzienlijk tijd en verbetert het de consistentie van de data.
De camera fotografeert de vangplaten, wat één of drie keer per week kan gebeuren. Voor ons is één keer voldoende. Maar als je een locatie hebt met een hoge insectendruk, kun je het systeem instellen op drie keer per week. Zo hebben we minder handmatig werk over. Dankzij deze flexibiliteit kan Lans de monitoring in al zijn kassen opschalen en de frequentie aanpassen op basis van de plaagdruk.
Betere data, eerdere inzichten
Door het standaardiseren van plaagtellingen levert Trap-Eye betrouwbaardere informatie dan handmatige scouting. Dit maakt eerdere interventies en betere biologische bestrijding mogelijk.
Dankzij deze standaardisatie hoef je niet meer te twijfelen aan de verzamelde data. Wij geloven dat het betrouwbaarder is. Hoewel het systeem nog in ontwikkeling is, is het nu al betrouwbaar.
Foto: Trap-Eye-dozen in de kas
Conclusie
Met de implementatie van het PATS Trap-Eye-systeem laat Lans zien hoe automatisering en AI de speurarbeid kunnen verminderen, de betrouwbaarheid van data kunnen verbeteren en biologische bestrijding kunnen ondersteunen. Als een van de grootste tomatenproducenten van Nederland effent Lans de weg voor een slimmere en duurzamere tuinbouw.
Wil je het hele verhaal over Lans' reis met Trap-Eye? Lees het artikel over Onder Glass.
Vincent van der Lans
Directeur Teelt & Energie
Rijk Zwaan
Rijk Zwaan is een wereldwijd erkende speler in de groenteveredeling en zaadproductie, actief in meer dan 100 landen en met meer dan 30 blad- en vruchtgewassen in haar portfolio. Duurzaamheid is een integraal onderdeel van hun missie...
Rijk Zwaan
Groente
Rijk Zwaan is een wereldwijd erkende speler in de groenteveredeling en zaadproductie, actief in meer dan 100 landen en met meer dan 30 blad- en vruchtgewassen in haar portfolio. Duurzaamheid is integraal onderdeel van hun missie, niet alleen door het veredelen van ziekteresistente en langer houdbare rassen, maar ook via initiatieven die aansluiten bij de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN, waaronder het verminderen van de afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen.
Om de arbeid te verminderen en de nauwkeurigheid te vergroten, installeerde het team Trap-Eye op hun kweeklocatie in Fijnaart. Dit is een geautomatiseerd systeem waarbij elke lijmval is uitgerust met een camera die meerdere beelden per week vastlegt.
“Het systeem herkent automatisch welke en hoeveel insecten er zijn gevangen.
Dat bespaart ons ongeveer zes uur per week en levert consistenter inzicht op dan handmatige tellingen.”
Foto: Trap-Eye op de broedplaats
Vroege detectie ondersteunt biologische bestrijding
Om vliegende insecten – met name die welke buiten werktijd actief zijn – nog beter in beeld te krijgen, implementeerde Rijk Zwaan ook de PATS-C-oplossing. Dit camerasysteem detecteert en volgt de activiteit van motten rond zonsondergang en zonsopgang, wanneer de plaag zich het meest verspreidt, maar vaak gemist wordt bij handmatige inspecties.
"Hierdoor kunnen we eerder ingrijpen en vaker natuurlijke vijanden inzetten", legt Harry uit. "Het draagt ook direct bij aan de reductie van chemische middelen."
Groeiend vertrouwen leidt tot expansie
Na een succesvolle proef op de locatie Fijnaart, breidt Rijk Zwaan het gebruik van Trap-Eye uit naar een nieuw te bouwen kas.
De visie van het bedrijf is duidelijk: we gebruiken datagestuurde technologie ter ondersteuning van biologische bestrijdingsstrategieën en dragen bij aan een duurzamere toekomst voor de tuinbouw.
Harry Suijkerbuijk
Agronoom
SEF
Het Center for Horticultural Innovation, een onderdeel van South Essex Fabricating (SEF), is een geavanceerd onderzoekscentrum dat zich toelegt op de studie en ontwikkeling van tuinbouwpraktijken, -technologieën en -innovaties. Het centrum is gevestigd in Leamington, Ontario, en brengt expertise samen op het gebied van genetica, plantkunde, datawetenschap/AI, voeding en gewasproeven...
Centrum voor Tuinbouwinnovatie (SEF)
Onderzoek & Innovatie
Het Center for Horticultural Innovation, een onderdeel van South Essex Fabricating (SEF), is een geavanceerd onderzoekscentrum dat zich toelegt op de studie en ontwikkeling van tuinbouwpraktijken, -technologieën en -innovaties. Het centrum is gevestigd in Leamington, Ontario, en brengt expertise samen op het gebied van genetica, plantkunde, datawetenschap/AI, voeding en gewasproeven. De missie is om vooruitgang in de tuinbouwwetenschappen te stimuleren, de gewasproductiviteit te verbeteren, de duurzaamheid te vergroten en de glastuinbouwsector te ondersteunen met toekomstgerichte oplossingen.
Onlangs heeft SEF het PATS Trap-Eye-systeem geïmplementeerd, een geautomatiseerde oplossing voor het monitoren van kleverige vallen die een revolutie teweegbrengt in de manier waarop kwekers insectenpopulaties volgen. Het systeem maakt hoge-resolutiebeelden van kleverige vallen, identificeert en telt automatisch plagen en levert realtime rapporten aan kwekers.
Door het lokaliseren van hotspots van ongedierte is efficiëntere, gestandaardiseerde monitoring mogelijk, wat tijd en arbeid bespaart en waardevolle inzichten biedt in trends in insectenpopulaties.
Efficiëntie verhogen met automatisering
Traditional sticky trap monitoring requires significant time and labor, with results often varying between individuals. With Trap-Eye, SEF has been able to introduce a standardized approach that not only improves accuracy but also frees up valuable time for growers to focus on other tasks.
“Dit geautomatiseerde systeem maakt beelden met een hoge resolutie van kleefvallen om plagen te identificeren en te tellen. Vervolgens krijgen onze telers realtime rapporten rechtstreeks van ons.”
Foto: Visuele weergave van ongedierteactiviteit in oktober: het Trap-Eye dashboard houdt het aantal ziekteverwekkers en wittevliegen per dag bij.
Telers ondersteunen met realtime inzichten
Met de implementatie van Trap-Eye helpt SEF telers sneller dan ooit tevoren toegang te krijgen tot cruciale informatie over plaagdruk. Geautomatiseerde hotspotdetectie stelt telers in staat snel te reageren op plaaguitbraken en trends in insectenpopulaties in de loop van de tijd te volgen.
Het systeem heeft al waardevolle rapporten opgeleverd, zoals de tellingen van de totale biologische populatie en de witte vlieg in oktober. Hierdoor krijgen SEF en haar partners bruikbare inzichten ter ondersteuning van duurzaam gewasbeheer.
"Met één camera hebben we een goed beeld van de ontwikkeling van de mottendruk in onze kas van twee hectare."
"Met PATS-C kunnen we veel eerder beslissingen nemen over interventies, wat resulteert in minder plaaguitbraken."
"We weten nu dat we met BT-toepassingen de plaag langer onder controle kunnen houden en daardoor minder insecticiden hoeven te gebruiken."
Ammerlaan TGI
In maart 2021 nam Ammerlaan The Green Innovator in Pijnacker twee PATS-C-systemen in gebruik in twee van haar kassen. De monitoring van insecten verliep zo goed dat in juni ook in de twee andere afdelingen systemen werden geplaatst...
Ammerlaan TGI
Potplanten
'Met het PATS-C systeem beter inzicht in
insectenpopulaties
In maart 2021 nam Ammerlaan The Green Innovator in Pijnacker twee PATS-C-systemen in gebruik in twee van haar kassen. De monitoring van insecten verliep zo goed dat in juni ook in de twee andere afdelingen systemen werden geplaatst.
In deze commerciële kwekerij, gespecialiseerd in tropische groene planten, worden zowel nuttige als schadelijke insecten aangetroffen tussen de planten verspreid over 6,5 hectare. De schade is vaak moeilijk te zien, omdat de insecten zich per plantensoort verschillend kunnen gedragen. Het kan dus enige tijd duren voordat de aanwezigheid van een ongewenst insect wordt opgemerkt. Insecten moeten nauwlettend in de gaten worden gehouden voor een goed functionerend IPM-programma. Voorheen werden tientallen vangplaten en lichtvallen gebruikt om insecten te spotten, die wekelijks werden gecontroleerd en geteld. Teeltmanager Jan van der Arend vergeleek deze tellingen met de nieuwe gegevens van PATS-C.
Nu voorbereiden op de toekomst
Stagiair Bas Krens, die de hbo-opleiding Tuinbouwmanagement volgde, stelde tijdens een stageopdracht voor om PATS-C te gebruiken voor het monitoren van insectenpopulaties, aldus de teeltmanager. "We vonden het een interessant idee om te kijken of het voor ons zou werken. Zeker omdat in de tuinbouw de trend is om minder kunstmatige gewasbescherming te gebruiken en we het gebruik van bestrijdingsmiddelen in 2030 moeten halveren. We moeten niet tot het laatste moment wachten, we moeten ons voorbereiden op de toekomst."
Verminderen van gewasbeschermingsmiddelen
PATS-C geeft inzicht in de vliegbewegingen van verschillende insecten en geeft aan wanneer ze gaan vliegen. Bepaalde insectensoorten vliegen niet als de zon op is, ze wachten tot na zonsondergang of zelfs na middernacht, wanneer het echt donker is. Van der Arend voegde eraan toe: "Ons doel is om de plagen voornamelijk te bestrijden door strengere hygiënische maatregelen, met name het opsporen en verwijderen van zwakkere planten. En hoewel we ons dit jaar meer op biologische aanpak hebben gericht, zullen we af en toe moeten corrigeren met chemische middelen. Dat zal een kwestie van vallen en opstaan zijn."
Gegevensgebruik voor controleplan
De gegevens van PATS-C worden door meerdere mensen binnen het bedrijf en de gewasbeschermingsadviseur bekeken. "Binnen het bedrijf gebruiken we de gegevens in overleg met de teeltmedewerkers voor de juiste timing en het juiste actieplan om de plagen te bestrijden, conform de ontvangen adviezen. We hebben besloten om het PATS-C-systeem in al onze afdelingen te installeren om de hele kwekerij te monitoren. We hebben gemerkt dat het werkt en dat was voldoende reden om het systeem in juni uit te breiden", aldus de teeltmanager.
De doorontwikkeling van de systemen door PATS, zowel op hardware- als softwaregebied, gebeurt op basis van wat zij in de praktijk waarnemen. Dit wordt door de teeltmanager zeer gewaardeerd.
Jan van der Arend - Teeltmanager
Ammerlaan De Groene Vernieuwer
LKP-planten
LKP Plants in Moerkapelle is met 8 hectare een van de grootste en modernste bromeliakwekerijen van Nederland. Het bedrijf zet volop in op automatisering en digitalisering en heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in automatische teeltsystemen.
LKP-planten
Sierplanten
LKP Plants in Moerkapelle is met 8 hectare een van de grootste en modernste bromeliakwekerijen van Nederland. Het bedrijf zet volop in op automatisering en digitalisering en heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in automatische teeltsystemen.
Daarnaast ondergaat het bedrijf grote renovaties
om hun kassen duurzamer te maken. Deze duurzaamheid komt ook tot uiting in hun jarenlange volledig biologische teelt. Tegen diverse plaaginsecten, waaronder lastige motten en rupsen die veel schade kunnen aanrichten, worden uitsluitend natuurlijke vijanden ingezet.
Eind 2021 is LKP in een van hun kassen gestart met het PATS-C systeem. Met dit systeem hebben mede-eigenaar Marco Koolhaas en teeltspecialist Bas Krens de monitoring van mottenplagen geautomatiseerd en gedigitaliseerd.
Bas: "Ik loop dagelijks door het gewas en zie snel of er afwijkingen zijn. Maar voor de populatieontwikkeling van motten vertrouw ik nu volledig op het PATS-C systeem. We zijn ook gestopt met het inspecteren van de insectenlampen, die door ons teeltsysteem sowieso lastig te controleren waren."
Foto: PATS-C met uitzicht op jonge Bromelia's
Geautomatiseerde plaagmonitoring
Op het gebied van plaagmonitoring zet LKP dus volledig in op automatisering. Bas en Marco zijn zeer tevreden over het PATS-C systeem en hebben laten zien dat de overstap naar een volledig biologische aanpak met natuurlijke vijanden zijn vruchten afwerpt. Dit is een strategie die ze zullen blijven volgen nu het aantal beschikbare middelen steeds beperkter wordt. PATS-C is bovendien een waardevolle aanvulling op de reguliere gewascontroles.
De biologische strategie van LKP bestaat uit een standaard “aaltjesrecept” waarin intensief gebruik wordt gemaakt van twee varianten aaltjes tegen trips en motten. Deze aaltjes worden op alle LKP-locaties ingezet en zijn zeer effectief in het terugdringen van de plagen. Chemische correctie wordt alleen in uitzonderlijke gevallen toegepast. In 2022 was dit slechts één keer nodig om de plaagdruk te minimaliseren. Daarna wist LKP de plaag volledig onder controle te houden met de aaltjes.
De succesvolle biologische aanpak die LKP al jaren toepast, is ook terug te zien in de data die de digitale plaagmonitoring genereert. Hoewel er in 2022 een aanzienlijke druk werd gemeten, is de populatie in de afgelopen winterperiode succesvol geminimaliseerd. Hierdoor is de uitgangssituatie in maart van dit jaar (2023) zeer positief. De druk is zelfs 6 keer (!) lager dan de druk van de motten in maart vorig jaar. Daarom wordt dit seizoen een veel tragere en rustigere plaagontwikkeling verwacht.
Na de aanstaande renovatie van een van de kassen breidt LKP deze zomer de automatische plaagmonitoring uit naar de overige kassen. Daarnaast is het bedrijf geïnteresseerd in de oplossingen van PATS die de plaagbestrijding automatiseren ter ondersteuning van de biologische aanpak.
Marco Koolhaas - Mede-eigenaar
LKP Plants Bromelia specialist
Stofbergen Planten
Bij Stofbergen in Bergschenhoek worden 4,5 hectare bromelia's geteeld met een sterke focus op duurzaamheid. Voor Robert van Velzen, hoofd gewasbescherming, viel één plaag op: de bananenmot (Opogona sacchari). De larven leven diep in de plant en veroorzaken schade lang voordat die zichtbaar is...
Stofbergen Planten
Sierplanten
Bij Stofbergen in Bergschenhoek worden 4,5 hectare bromelia's geteeld met een sterke focus op duurzaamheid. Voor Robert van Velzen, hoofd gewasbescherming, viel één plaag op: de bananenmot ( Opogona sacchari ). De larven leven diep in de plant en veroorzaken schade lang voordat die zichtbaar is.
" Vroeger hadden we nauwelijks zicht op de druk, zeker niet bij gevoelige rassen", zegt Robert. " De schade was vaak al groot voordat we het merkten. "
Van verspreide data naar real-time inzichten
Toen chemische opties verdwenen, schakelde Stofbergen over op feromoonvallen, maar met beperkt resultaat.
“ De motten zijn vooral ’s nachts actief en door ons verlichtingsschema waren ze bijna niet te monitoren. ”
Sinds eind 2023 gebruiken ze PATS-C, een geautomatiseerd camerasysteem dat de activiteit van motten 24/7 in kaart brengt.
We gebruiken het nu al meer dan anderhalf jaar en de resultaten zijn uitstekend. We kunnen precies zien wanneer de druk toeneemt en reageren er effectiever op .
Foto: PATS-C omringd door Bromelia's
Betere timing met biologische medicijnen
De belangrijkste bestrijdingsmethode van Stofbergen zijn aaltjes, een biologische oplossing die alleen werkt als deze op het juiste moment wordt toegepast.
" Dankzij PATS-C weten we nu precies wanneer we moeten doseren", legt Robert uit. "Dat betekent minder schade, lagere kosten en geen verrassingen. " Het team heeft geen brede behandelingen meer nodig die nuttige insecten verstoren. Ze werken alleen wanneer en waar nodig. "We zetten aaltjes op het juiste moment in. Dat maakt een wereld van verschil."
Techniek en biologie, samenwerkend
Doordat PATS-C dagelijks gegevens over de ongediertedruk levert, heeft Stofbergen zijn ongediertebestrijdingsstrategie aanzienlijk verbeterd.
" Continue monitoring helpt ons beter te anticiperen en nauwkeuriger in te grijpen", zegt Robert. " Het stelt ons in staat de bananenmot succesvol te bestrijden, terwijl we de oogst beschermen en het inputverbruik laag houden. "
Sinds de invoering van het systeem is de gemiddelde druk met minstens 95 procent gedaald. De plaag is nog steeds aanwezig, maar wordt goed beheerd, en het team blijft alert op plotselinge veranderingen.
Slimmer beheer, betere resultaten
Voor Stofbergen Plants komt succes voort uit de combinatie van technologie en biologie. Met realtime inzichten en nauwkeurige timing hebben ze een veerkrachtiger en duurzamer systeem voor ongediertebestrijding ontwikkeld.
Robert van Velzen - Gewasbeschermingsspecialist
Foto: Robert in de kas
Wil je het volledige verhaal lezen over Stofbergen’s traject met PATS? Lees het artikel in Bloemen -en plantenniews
Vertify
De koolmot (Plutella xylostella) is een van de meest schadelijke plagen ter wereld. Hij veroorzaakt jaarlijks meer dan € 4 miljard aan oogstverliezen, met name in kool en verwante gewassen. Bovendien heeft de mot resistentie ontwikkeld tegen veelgebruikte biologische middelen zoals Bacillus thuringiensis (Bt), waardoor telers minder effectieve middelen tot hun beschikking hebben.
Vertify & PATS: de koolmot volgen in open velden
Buitenproject
De koolmot (Plutella xylostella) is een van de meest schadelijke plagen ter wereld. Hij veroorzaakt jaarlijks meer dan € 4 miljard aan oogstverliezen, met name in kool en verwante gewassen. Bovendien heeft de mot resistentie ontwikkeld tegen veelgebruikte biologische middelen zoals Bacillus thuringiensis (Bt), waardoor telers minder effectieve middelen tot hun beschikking hebben.
In 2023 bundelden Vertify en PATS hun krachten om deze uitdaging aan te gaan. Door de expertise van Vertify op het gebied van mottensoorten te combineren met de ervaring van PATS op het gebied van geautomatiseerde insectenmonitoring, wilden we het PATS-C-systeem – bewezen in kassen – aanpassen voor gebruik in de vollegrondsteelt.
Hoe werkt PATS-C?
Elke nacht detecteert, classificeert en telt de PATS-C camera automatisch voorbijvliegende motten. Deze gegevens worden de volgende ochtend gevisualiseerd in een intuïtief dashboard, waardoor telers direct inzicht hebben in de plaagdruk.
Foto: Larve van de diamantmot met bladschade
Traditioneel werden motten gemonitord met feromoonvallen die wekelijkse handmatige tellingen vereisten. PATS-C verandert dit volledig door dagelijkse, direct beschikbare gegevens te leveren, waardoor tijdige en meer gerichte interventies mogelijk zijn.
Eerste open veldproeven
Medio 2023 werd het eerste PATS-C-systeem geïnstalleerd in een koolveld bij Vertify. Doel: bewijzen dat de koolmot buiten net zo betrouwbaar gemonitord kan worden als in kassen.
Foto: De eerste PATS-C in het veld
De resultaten waren zeer bemoedigend. De dagelijkse tellingen van PATS-C kwamen nauw overeen met de trends van feromoonvallen – met een voorsprong tot wel een week. Terwijl de gegevens van feromoonvallen pas na handmatige inspectie binnenkomen, levert PATS-C de resultaten al de volgende ochtend. Deze vroege waarschuwing kan doorslaggevend zijn voor het onder controle houden van plaagpopulaties.
Geïnspireerd door de proefperiode van een half seizoen werd het project in 2024 verlengd tot een volledig seizoen.
Waarom het belangrijk is voor telers
Het monitoren van de koolmot met PATS-C biedt twee belangrijke voordelen:
Dagelijkse inzichten – in plaats van wekelijkse momentopnames, waardoor snellere en nauwkeurigere interventies mogelijk zijn. Dit is vooral waardevol voor biologische oplossingen die snel werken, maar een korte werkingsduur hebben.
Geen handmatige verkenning – eenmaal ingesteld werkt het systeem volledig automatisch. Dit opent de deur naar netwerken van meetpunten verspreid over hele regio's, waardoor elk veld zijn eigen datagestuurde beschermingsstrategie krijgt.
Grafiek: PATS-C-tellingen (blauw) vergeleken met Vertify-tellingen (rood), gecombineerd met temperatuur (geel) en neerslag (groen). De trend die PATS-C waarneemt, komt overeen met de trend van de vangsttellingen. Bovendien is in week 27 te zien dat een temperatuurdaling en een toename van de neerslag leiden tot een lagere mottenactiviteit.
Vooruitkijken
Met deze proeven hebben Vertify en PATS bewezen dat PATS-C ook buiten de kasmuren succesvol kan zijn. De mogelijkheid om een van 's werelds duurste plagen nauwkeurig, automatisch en snel te monitoren, is een doorbraak voor duurzame koolteelt – en een veelbelovende stap in de richting van de uitbreiding van precisieplaagbestrijding naar andere gewassen in de vollegrond.
Delphy
Bij Delphy gaan onderzoek en innovatie hand in hand. Het bedrijf onderzoekt continu nieuwe manieren om gewasbescherming efficiënter en duurzamer te maken. Een van de nieuwste uitdagingen is het begrijpen en bestrijden van larven...
Delphy: larven aanpakken met innovatie en inzicht
Buitenproject
Bij Delphy gaan onderzoek en innovatie hand in hand. Het bedrijf onderzoekt continu nieuwe manieren om gewasbescherming efficiënter en duurzamer te maken. Een van de nieuwste uitdagingen is het begrijpen en bestrijden van larven, de larven van kevers zoals de meikever ( Melolontha melolontha ), de junikever ( Amphimallon solstitiale ) en de rozenkever ( Cetonia aurata ). Deze soorten kunnen ernstige wortelschade veroorzaken in kwekerijgewassen, graslanden en andere open-veldsystemen.
" Engerlingen kunnen jarenlang onder de grond leven en zich voeden met plantenwortels. Daardoor zijn ze moeilijk te detecteren en nog moeilijker te bestrijden", legt onderzoeker Jeroen van der Meij van Delphy uit.
Van veldvariabiliteit naar gecontroleerd onderzoek
Hoewel er in het verleden veldproeven zijn uitgevoerd, liepen de resultaten vaak te sterk uiteen om betrouwbare conclusies te kunnen trekken. Daarom besloot Delphy een andere aanpak te kiezen. De afgelopen twee jaar heeft het team een gecontroleerd kweeksysteem voor meikevers en larven opgezet in de onderzoekskwekerij voor boomkwekerij en vasteplantenteelt.
Foto: Onderzoeker Jeroen van der Meij
Deze opstelling maakt nauwkeurig, herhaalbaar onderzoek naar de biologie van plagen en bestrijdingsmethoden mogelijk, van vroege ontwikkeling tot vliegactiviteit. " We kunnen nu nieuwe oplossingen testen onder stabiele omstandigheden", zegt Van der Meij. " Dit helpt ons telers en beoefenaars te ondersteunen met datagedreven inzichten in de strijd tegen een groot probleem.
Kevervluchten monitoren met PATS-C
Om het gedrag van volwassen kevers beter te begrijpen, werkte Delphy samen met PATS om geautomatiseerde monitoring van vliegende meikevers ( Melolontha melolontha ) te testen. Met behulp van het PATS-C camerasysteem volgde het team de vliegactiviteit gedurende meerdere weken succesvol.
“ Het systeem werkte heel goed en gaf ons duidelijk inzicht in het vluchtpatroon ”, zegt Jeroen van der Meij.
Het online dashboard stelde onderzoekers in staat om vluchtgegevens in realtime te visualiseren en te analyseren. Deze combinatie van gecontroleerde kweek en geautomatiseerde monitoring opent nieuwe mogelijkheden voor plaagonderzoek en duurzame gewasbescherming.
Slimmer ongediertebeheer door automatisering
De succesvolle proef in de onderzoekskwekerij van Delphy laat zien hoe geautomatiseerde insectenmonitoring landbouwinnovatie kan bevorderen. PATS-C verbetert het inzicht in plaaggedrag en ondersteunt gerichtere, datagestuurde bestrijdingsstrategieën.
PATS gebruikt ook microdrones in de glastuinbouw om vliegende plagen te bestrijden. In de toekomst zou een vergelijkbare automatisering ook voor vollegrondsgewassen kunnen werken, voegt Van der Meij eraan toe.
Door de onderzoeksexpertise van Delphy te combineren met de monitoringtechnologie van PATS, laat het project zien hoe gegevens en biologie kunnen samenwerken om hardnekkige plagen zoals larven en meikevers effectief en duurzaam te bestrijden.
Jeroen van der Meij -Projectmanager Onderzoek Sierteelt
Foto: Meikevers (Melolontha melolontha) uit Delphy's kweekonderzoek.
Twee dagen na Kerstmis waarschuwden we deze tomatenkweker voor een toename van de activiteit van de tomatenrups. De volgende dag vonden ze niets, maar een week later constateerden ze een rupsenplaag – op een plek waar ze die niet verwachtten. Onze contactpersoon schreef: "We hebben besloten om direct actie te ondernemen tegen deze plaag. Uw waarschuwing was dus zeker terecht, dank u wel!"
Monitoring van de tomatenrupsmot in gerbera moet minimaal één keer per week plaatsvinden. Zo kan tijdig worden ingegrepen bij (eerste) plaagdruk. Het PATS-C systeem kan dergelijke motten eerder en met een hogere frequentie detecteren dan conventionele feromoonvallen en UV-lichtvallen.
"Zodra we dit jaar de eerste tomatenrups zagen met behulp van de gegevens van het PATS-C-systeem, hebben we een gesprek belegd met onze gewasbeschermingsadviseur om onze bestrijding te plannen. Dankzij de monitoring konden we drie weken eerder beginnen, omdat we duidelijk konden voorspellen wanneer de rupsenfase zou beginnen."